善存片适合什么人吃
.jpg)
| Sot mbyin | a?nap  |
|---|---|
| A?byin mbyin | Kenya Colony, Kenya |
| A?lyoot da? a?lyem mbyin | Wangari Maathai |
| A?lyoot mbyin | Wangar? Muta |
| A?tuk mbyin | 1 Zwat Nyaai 1940 |
| A?keang mbyin | Nyeri |
| A?tuk kwi | 25 Zwat A?kubunyiung 2011 |
| A?keang kwi | Nairobi |
| Tangka?i kwi | natural causes |
| Cause of death | ovarian cancer |
| A?tyunswat | Mwangi Maathai |
| Nggwon | Wanjira Mathai |
| Lilyem a? lyen lyiat, lyuut ku tyia? bwak ma?ng a?nhu a?ni | Shong, Swahili (a?lyem), Gikuyu |
| Ta?m | a?tyutyiet, a?tyukwainfwuo-á?niet |
| A?kwok nta?m | Yale University |
| Cuk ji a? ku ba?ng a?ni | Minister of Environment of Kenya, Member of the National Assembly |
| Academic degree | Bacelo Sayen, Master of Science, Doctor of Philosophy |
| A?vwuonswat | Nairobi |
| Memba sot kwai-nfwuo-á?niet | Mazingira Green Party of Kenya |
| Nwap | |
| Khwi ku nwuan-ta?cya? | Sot á?nietkhwi Katolika |
| Hair color | black hair |
| A?sa?khwot a?li | dark brown |
| Yet kap nsot | Alpha Kappa Alpha, Nobel Women's Initiative |
wangari maathai(mam jyung zwat naai1940-swang feayang ma? fwuon 2011).a?yet abyiik a? neet ma? byin ang gyei kenya di fam Afirika. A? kwan danian a?niet swanta ma?t zhyii ka?vwuo swat zit hu. nhhu wa ku tsaat tam nang a?shong gyei Green bolt movement ani. tam neyap a?pyia wa si chwui a?kakwon,ma?ng kwan daniat a?nyuuk.a? ku shyia? zanang si? ayankanan nan a?gyei Nobel Peace Prize a?ni ma? a?lyia 2004.
ZANANG 2004
[jhyuk | jhyuk a?tyin ka]Wangari Maathai ku shyia? zanang si? ayankanan nang a?gyei Nobel Peace Prize din shong ani daniat ntam yaason, ma? swat yinyang ma a?byin ba ka[69][70] Maathai ku yet a?byiik ma? abyin afirika a? tsaa shyia? zanang wu ni a?ni.[71] ma? nang a?niet No?bel nchat a?ni, zanang swat yinyang wu ni naat din bwuak a?yin a? nye tam swat yinyan a?n swak a?ni wa na shyia.
a?lyiat si? nstaa neet a?vwuo a?fwuong nhaang si? kenya a?ni nye a?yab ali Maathai nye bandang zwan a? hya?i a?niet nang ang gyei HIV/AIDS din shong ani nyei a?shong ba bye ntam ma? avwuo cok a?nietvwa jhyet a?niet afirika daniat a? ka hyai a?niet ba."[73] Maathai si? nye kaaai a?nia wa nggu hye ba, a?wot a?niet lyuut nhaang kenya huni si? nyei anian wa nang alyiat na ndi.[73]
A? si? doot ma a?lyiat na mamiyan ma? alyia? 2004 a?niet lyuut nhaang ma kwabwuat jen si? lyip nggu a?wot Maathai si? shim ban dyuo nye a?lhian a?lyiat na ba,"a?lyian nyawa bai ma? zwan ji ba. ma?t a?nia kyan nggu lyian a?ni hu wa yet zwan ji kws neet din zwat a ba". "a? si? nbeayang nye a? lyiat tsatsak a?lyiat a? ghwuut a? hye ma?ng a?niet zwan ji neert a?ji wa," a? si? bu lyip bggu nyuwa hwa nang nggu lyiat a? si? beayang a?lyiat na nye zwan AIDS wa nang nggu lyiat. nye a? lyian nan a?nirt ba? cok vam a?niet lyian a?vwuo nang zwan ji ni neet a?ni, zwan ji ghuut ma?bg ziyam ja ba".[74]
NTAM NGGU HU
[jhyuk | jhyuk a?tyin ka]A? bwok ciyet neet a?keayang Japan ma 2005,[76] Maathai si? tabat tam si? lyian a?vwuo danian a? tung kyang na byia? shishik ma? akeayang ba hu ma? nang nggu miyam neet da?vwyo a?yin nang a?ng gyie motainai a?ni neet japan,a? fai hu yet a?tyujapan wa mamiyab.[77] atuk mam 28 si? zwat tat 2005,a? khyaag nggu yet a?kwak a?son si? sot afiriká, nggu wa si? nstaa tam yet a?kwak a?son si? sot hu ni. nggu wa si? beayang tam cok a?yit si? a?keayang.[78]a? shyia? mami a?niet ba tsaa vwui ang gyei din shong manini nyewinter olympics ani ma? a?lyia 2006. a?wot a? si? shyia? zanag atuk 21 si? zwat tswun 2006, maathai shyia? mami a?niat ba tsaa tam ang gyei din shong Nobel Women's Initiative ma?ng a?kum a?niet nang anap-ali Nobel Peace laureates Jody Williams, Shirin Ebadi, Rigoberta Menchú Tum, Betty Williams mang Mairead Corrigan Maguire.a?nyuuk a?taa neet di fam jenshun si? amerka ma? fam tamam si? afiriká ba? si? tamak mbwuak danian ba nye tam ku na bai ma swat yinyang a?ni ma? swantaa a?wot danian a?nyuuk ba shyia? beayang ma?ng cet ma? swanta a? shai shai wuni.[79]
ma zwat a?kubunyung 2006, a?tyoli Barack Obama si? naat ciyet ma Kenya. a?tyia? nggu hu shyia? fang ma lyuut si? taad a?gyi ma? amerka wa danian ntam maathai wa. maathai mang barak obama si? mim ba? si? ciwui a?kwon ma a?vwui fwung a? shyia? Nairobi ani. Obama si? nyei a?wot a?niet lyuut nhaang swsbta hu ba? nyia? tam ba hu a?nsham,a?wot ba ba? lyuut kuzang kyang shansham.[80]
Maathai si? cat yet a? kwak a?son ma? keayang nggu hu was a? si? shyia? ba ma zwan swak ma?ng nyung si 2007 ma? bandang sot si? cat kwsk a?son a?wot a si? naat a? ba didai sot.[81] si? shyia? ya a?yankanang hu ba ma zwat swak ma?ng feayang 2007. a? si? doot nye a? bu fang a?yankanang hu nang mwai kibaki wa ya a?wit a?niet sot ji si lak nye koyan ggu nyap fwuo a?wot a?fwong swuo a?bung hu danian a? bwuak a? yankanang hu wa.[82]
ma? 2009, a? si lyuut kwabwuat abg gyei din shong "The Challenge for Africa" a? lyuut fa kyang cat cet si afiriká ma?ng a?yangkanag si? shyia? cet yet a?kwak a?son, ma? a?bun nang a?niet swuo a?ni mu afiriká, a? si? lyuut nyang nang nggu li ani ma? pyia? nggu a?wot si?sak ji a? na shia nkyang ma? afiriká ani a? ka shyia? yaason.
Ma? zwat ataa 2009,a? si? neeyap nggu alyoot a?tyu cat swat yinyang danian nta nggu hu.[83] a? si? nyia? tam mang Eminent Advisory Board a? si? ba hwu[84] avwui tam si a?niet kwak a?son afiriká din shong Association of European Parliamentarians with Africa (AWEPA).
Wangari Maathai ku hwu a?tuk 25 akubunyung 2011 danian zwan a?fa nang a?shing nyei ovarian cancer. a? hwu davwuo cuk vam si? Nairobi.[85]
a?wot a? niat kwam nggu hu ma a?vwuo fang nggu hu nang a?ng gyei Wangari Maathai Institute for Peace and Environmental Studies Nairobi a?fwunga?ni.